899
فلسفه حرکت تاریخی کورد به خراسان 🌹
پاری دودیان( قسمت دوم....)
جاناتان رندل نيز در خصوص مهاجرت كوردها به خراسان مي نويسد:
«شاه عباس اول به اين جريان ( مهاجرت كوردها ) شتاب بخشيد . كوردهايي بودند كه از زادگاه خود كنده شده به شرق فرستاده شدند ، نخست به آن سوي مرز آذربايجان ،سپس به خراسان در مقابل تركمانان كه هنوز همان جا مانده اند – يعني هزار مايل دور از زادگاهشان – به اين ترتيب صفويه قبايل سركش كورد را از مرزهاي غربي خود كندند و شگفتا آنها را به پاسداري از ديگر مرزهاي آشفته ي كشور گماشتند و ساير قبايل كورد را به مناطق دورتري فرستادند ،به هندوكش در افغانستان و بلوچستان امروز ».
دكتر حشمت ا… طبيبي در كتاب جامعه شناسي ومردم شناسي ايلات و عشاير آورده است:
« بارتولد درتذكره ي جغرافياي تاريخي ايران مي نويسد : شاه عباس براي صيانت مملكت از تاخت و تاز تركمن ها وازبكان تصميم بدان گرفت كه كوردهاي جنگجو را از ولايت غربي بدين سامان (خراسان )كوچ دهد .بر اثر اين تصميم پنج ولايت كورد نشين دركليه سرحد از استر آباد تا چناران تشكيل داد .
طوايف كورد خراسان كه از ايلات كورد ساكن در خاك عثماني موسوم به چمشگزك بودند ، چون مذهب شيعي داشتند درزمان صفويه به داخل ايران آمده سپس به خراسان كوچ داده شده اند و در اواخر دوره ي صفويه به کورد زعفرانلو معروف شده اند. اين ايل بزرگ از 32 شاخه تشكيل شده كه به هر شاخه «ايل » مي گويند و در شهرهاي اسفراين ، بجنورد ،دره گز ،شيروان ،قوچان و نيشابور پراكنده اند .
ايل شادلو نيز ، از ايلات كورد خراسانند كه آنها نيز از قفقاز به آذربايجان ، سپس به خراسان كوچ داده شده و در شمال غربي آن مستقر شده اند .
پرفسور اسماعيل حسين زاده بوانلو استاد دانشگاه در آمريكا درباره ي مهاجرت كوردها به خراسان نوشته است:
« مهاجرت كوردها به خراسان عمدتاً در زمان حكومت شاهان صفوي و به منظور دفع تجاوزات مكرر ازبك ها و مغول ها و تركمان ها به كرانه هاي شمال شرقي ايران صورت گرفته است .
اين مهاجرت كه در اواسط قرن دهم قمري يعني از زمان شاه اسماعيل و شاه طهماسب شروع شده بود در اواخر اين قرن و اوايل قرن يازدهم يعني در زمان حكومت شاه عباس به اوج خود رسيد ؛ چه در اين زمان بود ؛ كه ازبك ها نه تنها مشهد را تسخير كرده و خراسان را ميدان تاخت و تاز خود قرار داده بودند ؛ بلكه نواحي شاهرود ، دامغان ، سمنان ،ورامين ، كاشان و اراك را هم زير پا گذاشته بودند .
مهاجرت و مقابله به موقع كوردها،مخصوصاً مبارزات رزمندگان دو ايل بزرگ ومعروف زعفرانلو و شاديلو باعث جلوگيري از پيشروي بيشتر ازبك ها شده و پس از مبارزات خونين و فراوان سرانجام موجبات بيرون راندن آنها از ايران را فراهم آورد ».
فصلنامه ي خراسان پژوهي نيز در مورد زمان ودليل كوچ اجباري كوردها از غرب به شرق ايران مي نويسد :
« مهاجرت تاريخي كوردها به فرمان شاه عباس صفوي در حدود (1007 هـ .ق) آغاز شد .طي آن 40 هزار خانوار از كوردهاي غرب كشور جهت حفاظت و حراست از مرزهاي شمال شرقي كه گاه و بي گاه توسط اقوام ترك و به ويژه ازبك مورد تهديد قرار مي گرفت به اين منطقه كوچ داده شدند .كوردهاي مهاجر در سرحدات شمال شرقي استقرار يافتند تا ديوار انساني و سپر بلايي باشند در مقابل هجوم ازبك ها به قلمرو داخلي و به خصوص مركز ايران عصر صفوي .»
صالح ملا عمر عيسي نيز نوشته است : « شاه عباس اول 000/150 كورد را به خراسان نقل مكان داد تا در مقابل تجاوز بيگانگان از مرزهاي ايران دفاع نمايند و علت آن نيز اين بود كه درجنگيدن با دشمنان متجاوز ، از شجاعت خاصّي برخوردار بودند.»
همچنين مؤلف كتاب كردها و سرزمين شان در مورد محل اسكان كوردهاي خراسان مي نويسد :
« درشرق درياي خزر و در 200 مايلي شمال شرق مشهد ، در استان خراسان ، اطراف شهرهاي بجنورد وشيروان آبادي هاي كوردنشيني وجود دارند ،كه بيش از هزار مايل با ديگركوردها فاصله داشته و جمعيت شان حدود دويست هزار نفر است ».
ادامه دارد.....
#کرمانج
#KORD
https://tt.me/KORD_KORMANJ