متن فرمایشات

✏متن فرمایشات: 6187 1400-07-27 🔵۱- کالبد شکافیِ هوای نفْس در اتاق تشریح الهیّات. ۲- دایرۀ تسلسل است؛ «گناه می‌کنی چون امر می‌کند»، پس این فرمان حائلِ بین تو و ماوراء می‌شود! ۳- رسالتی که باید باز کنندۀ مسیر خداشناسی باشد، خود ایجاد موانع می‌کند! --------------------------------------------------- 🔴درس اول: کالبد شکافیِ هوای نفْس در اتاق تشریح الهیّات. - «جُعِلْتُ فِدَاكَ اِنَّ اَصْحَابَنَا قَدِ اِخْتَلَفُوا فَقَالَ فِي اَيِّ شَيْءٍ اِخْتَلَفُوا فِيهِ اِحْكِ لِي مِنْ ذَلِكَ شَيْئاً قَالَ فَلَمْ يَحْضُرْنِي اِلَّا مَا قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مِنْ ذَلِكَ مَا اِخْتَلَفَ فِيهِ زُرَارَةُ وَ هِشَامُ ابْنُ الْحَكَمِ فَقَالَ زُرَارَةُ اِنَّ الْهَوَاءَ[النَّفْي] لَيْسَ بِشَيْءٍ وَ لَيْسَ بِمَخْلُوقٍ وَ قَالَ هِشَامٌ اِنَّ الْهَوَاءَ[النَّفْي] شَيْءٌ مَخْلُوقٌ قَالَ فَقَالَ لِي قُلْ فِي هَذَا بِقَوْلِ هِشَامٍ وَ لَا تَقُلْ بِقَوْلِ زُرَارَةَ». 📚کتاب رجال الکشی صفحه ۲۶۸ و به نقل از آن در کتاب بحارالانوار جلد ۴ صفحه ۳۲۲، کتاب عوالم العلوم (سیدة النساء عَلَيْهَا السَّلام الی الامام الجواد عَلَيْهِ السَّلام) جلد ۲۱ صفحه ۴۰۳ است. 🔶از امام رضا است. «جُعِلْتُ فِدَاكَ» یک نفر گفت که فدوی هستم، «اِنَّ اَصْحَابَنَا قَدِ اِخْتَلَفُوا» پیروان شما اختلاف دارند. «فَقَالَ فِي اَيِّ شَيْءٍ» امام گفت که در چه چیزی اختلاف دارند؟ «فِي اَيِّ شَيْءٍ اِخْتَلَفُوا فِيهِ اِحْكِ لِي مِنْ ذَلِكَ شَيْئاً» حکایت کن ببینم جریان چیست؟ «قَالَ فَلَمْ يَحْضُرْنِي اِلَّا مَا قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مِنْ ذَلِكَ مَا اِخْتَلَفَ فِيهِ زُرَارَةُ وَ هِشَامُ ابْنُ الْحَكَمِ» گفت اختلاف بین دوتا از بزرگان از اصحاب شماست؛ زُراره که قسمت عمده‌ای از قال صادق‌ها و قال الباقرها از ناحیه ایشان است و همینطور هشام ابن حکم. 🔶«فَقَالَ زُرَارَةُ» زراره گفت، زراره حاضر بود؛ «اِنَّ الْهَوَاءَ[النَّفْي] لَيْسَ بِشَيْءٍ» هوای نفْس وجود ندارد، وجود خارجی ندارد. اینکه می‌گوید که شهوت یعنی هوای نفْس! یعنی من می‌خواهم. «لَيْسَ بِشَيْءٍ» شاید منظور این است که اصلاً منیّتی وجود دارد! تو بیا ثابت کن «من» هستی بعد برو هر چه خواستی برای خودت صغری کبری کن. 🔶«وَ لَيْسَ بِمَخْلُوقٍ» می‌گوید خلق شده نیست! خب همه چیز که مخلوق است، هویٰ هم که مخلوق خداست منتهای مراتب منظورش این است که خلق شده به این جهت، به این برنامه. 🔶«وَ قَالَ هِشَامٌ اِنَّ الْهَوَاءَ[النَّفْي] شَيْءٌ مَخْلُوقٌ» هشام ابن حکم برعکس آن را گفت؛ گفت هویٰ چیزی است که خلق شده. پس بحث سر چه بود؟ هوای نفْس. ➖ هوای نفْس یعنی چه؟ در فارسی هست، می‌گوید هویٰ و هوس دارد. ➖ نفْس هم یعنی خود، یعنی آنچه که می‌خواهد، می‌خواهی، آنچه که اختیار است یعنی تو تصور می‌کنی که استقلال است، استغناء است. 🔶خب، امام بین این دوتا چطوری قضاوت کرد؟ «قَالَ فَقَالَ لِي» سائل که احتمالاً زواره باشد گفت: امام به من گفت «قُلْ فِي هَذَا بِقَوْلِ هِشَامٍ وَ لَا تَقُلْ بِقَوْلِ زُرَارَةَ». احتمالاً راوی کس دیگری بوده چون این انتهای روایت به آن نمی‌خورد. 🔶خب، هشام چه گفت که حرف او بر حق است؟ گفت که «هویٰ» شیءِ مخلوق است. ببین این خیلی حرف‌ها دارد بزند ها! حالا خیال نکن من یک متنی را خواندم تمام شد، حالا یا حالیت شد یا نشد، فهمیدی یا نفهمیدی، احتیاج به بحث دارد یا ندارد. اینجا می‌گوید هویٰ شیء مخلوق است. هویٰ چه بود؟ خواسته، آرزو، خودیّت، منیّت. شیءِ مخلوق است، او خلقش کرده. حالا بیا به من بگو ببینم عالَم، عالَم جبر است یا اختیار؟ می‌گوید هوی را هم او خلق کرده، هم تو را خلق کرده و هم سیستم ادامه‌دهنده زندگیت را، همه را او خلق کرده، حالا بفرمایید جایگاه استقلال و استغنا و اختیار کجاست؟ 🔶بعد باز در جنبهٔ دیگر می‌رویم؛ مسئله گناه. ببین اصلاً چند شاخه باز می‌شود، این درس خیلی عالی است. می‌رویم در وادی گناه، من الآن بر اساس هوای نفْس؛ زنا می‌کنم، لواط می‌کنم، آدم می‌کُشم، دزدی می‌کنم، کلاهبرداری می‌کنم، دروغ می‌گویم، تهمت می‌زنم، نقشه‌چینی می‌کنم، هر چیزی که بد است. می‌گوید: «لَیْسَ» امام رضا همه اینها را در قالب هویٰ می‌گوید «شَيْءٌ مَخْلُوقٌ». خب مخلوق چیست؟ مفعول است دیگر. مخلوق، خالق می‌خواهد. خالق، فاعل است او اراده می‌کند. 🔶در جنبه‌های مختلف هم در تأیید این روایت داریم یادتان که هست دزد دزدی می‌کند روزی اوست رهایش کنید، آدم زنا می‌کند به قوهٔ الهی زنا می‌کند، طرف لواط کرده پیامبر یا امیرمان یک طوری می‌خواهد زیر سبیلی او را رد کند و اجرای حکم نکند. سند همهٔ اینها هست و خیلی چیزهای دیگر، این درس چند پهلو و چند ضلعی است.